Jak odchudzić Psa?

Zaczyna się dosyć niewinnie – jedna dodatkowa przekąska, niewielka dokładka do podstawowego posiłku, a mnóstwo psiej radości. Z czasem problem jednak się pogłębia, a waga naszego pupila niebezpiecznie szybuje w górę. Nadwaga i otyłość uważane są obecnie za jedne z najpoważniejszych cywilizacyjnych problemów zdrowotnych. Z ich powodu coraz częściej cierpią także nasze czworonogi. Jak nadmierna waga wpływa na funkcjonowanie psiego organizmu? W jaki sposób odchudzić psa i jak utrzymać u niego optymalną masę ciała?

Dlaczego pies tyje?

Nadwaga i otyłość u psów stanowią bardzo złożony problem. U ich podłoża leżą czynniki genetyczne, żywieniowe i związane ze stylem życia. Na nadmierne przybieranie na wadze szczególnie narażone są psy w podeszłym wieku, płci żeńskiej oraz po przebytym zabiegu kastracji (sterylizacji). Najwięcej otyłych zwierząt spotyka się w grupie wiekowej 5-7 lat. Obserwuje się również rasowe predyspozycje do otyłości. U labrador retrieverów i flat coated retrieverów z mutacją w genie POMC notuje się wyższą masę ciała niż u psów posiadających prawidłowe allele tego genu. Wśród ras ze skłonnością do nawagi wymienia się także m.in.: cocker spaniela, king charles spaniela, beagle’a, jamnika. Nadwaga może być ponadto wynikiem niektórych chorób, np. niedoczynności tarczycy, nadczynności kory nadnerczy.

Aż w 95% przypadków nadwaga u psów jest jednak skutkiem wyłącznie błędów żywieniowych. Większość dotkniętych nią czworonogów otrzymuje wraz z pożywieniem zbyt dużo energii w stosunku do rzeczywistego zapotrzebowania. Dieta każdego psa musi być bowiem precyzyjnie dopasowana do jego wieku, stanu fizjologicznego i zdrowotnego, wielkości, rasy oraz poziomu aktywności. Jeśli któryś z tych czynników nie zostanie uwzględniony przy planowaniu posiłków czworonoga, cały bilans energetyczny ulegnie zaburzeniu.

Na wagę psów bardzo niekorzystnie wpływa żywienie ad libitum (do woli), polegające na zapewnieniu zwierzakom nieograniczonego dostępu do pokarmu. Wiele psów ma bowiem tendencję do jedzenia ponad miarę, w celu magazynowania energii. Do nadwagi może doprowadzić też zbyt częste serwowaniu psu przekąsek czy dokarmianie go domowym jedzeniem między posiłkami. Takie produkty są dla zwierzaków źródłem dodatkowych kalorii.

Poważnym zagrożeniem dla zdrowia psów są karmy niskiej jakości, zwłaszcza te o dużej zawartości tłuszczu i cukrów prostych. Powodują one gwałtowne wahania poziomu cukru we krwi, a co za tym idzie – sprawiają, że zwierzaki nie czują się najedzone i niedługo po posiłku mają już ochotę na kolejny.

Problem nadwagi i otyłości jest nierozerwalnie związany z niską aktywnością fizyczną czworonogów. Psy są przystosowane do aktywnego spędzania czasu. W warunkach domowych często nie mogą odpowiednio spożytkować energii otrzymywanej z pożywieniem. Większość dnia leniwie wylegują się na kanapie, przez co szybko zwiększa się u nich ilość tkanki tłuszczowej.

Zagrożenia związane z otyłością u psa

Nadprogramowe kilogramy stanowią spore obciążenie dla psiego organizmu. Otyłe psy często zmieniają się nie do poznania. Są mniej skore do ruchu i zabawy, apatyczne, ospałe. Mają trudności z realizowaniem naturalnych zachowań (np. eksploracji otoczenia), dlatego czerpią mniejszą radość z codziennych aktywności. Przekłada się to na ich nastrój. Ograniczenia w ulubionych zajęciach powodują narastanie u czworonogów frustracji, która może być przyczyną depresji lub zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych.

U psów z nadwagą bardzo często rozwijają się choroby układu krążenia i ruchu. Dochodzi do nadciśnienia, niewydolności serca, trudności w oddychaniu. Duży nacisk na stawy prowadzi do powstawania zmian zapalnych i zwyrodnieniowych, które mogą utrudnić zwierzakom poruszanie się. Pojawiają się także zaburzenia hormonalne, prowadzące do rozwoju chorób tarczycy, nadnerczy czy trzustki. Czworonogi o zbyt dużej wadze są ponadto szczególnie narażone na nowotwory, choroby wątroby i układu moczowego. Wszystko to przekłada się na pogorszenie jakości ich życia i skrócenie jego czasu.

Kiedy należy zmienić dietę psa?

Aby uchronić pupila przed groźnymi konsekwencjami nadwagi, należy jak najszybciej zdiagnozować problem i rozpocząć kurację odchudzającą. Niestety, w praktyce dostrzeżenie nadprogramowych kilogramów u zwierzaka nie jest takie proste. Sylwetka psiaka zmienia się stopniowo, a bujna sierść doskonale maskuje tkankę tłuszczową. W diagnostyce nadwagi u psów bardzo pomocna jest skala BCS. Bazuje ona na zewnętrznym wyglądzie czworonogów. Według niej u psiaków z nadwagą talia jest słabo zarysowana, żebra słabo wyczuwalne, a u nasady ogona można zauważyć fałd tłuszczu.

Zastosowanie diety odchudzającej u psa jest niezbędne, jeśli jego masa ciała przekracza o ponad 10% optymalną, wyznaczoną przez wzorzec rasy. Przekroczenie wagi o więcej niż 20% świadczy o otyłości i z reguły wymaga kompleksowej terapii, opierającej się nie tylko na zmianie diety, ale również na modyfikacjach w stylu życia i codziennych nawykach.

Czym się charakteryzują karmy odchudzające „light” oraz „weight loss”?

Głównym elementem terapii odchudzającej jest stosowanie karm light/weight loss dla psów. Produkty tego typu mają obniżoną wartość energetyczną, dzięki czemu wspomagają stopniową redukcję masy ciała u czworonogów. Jednocześnie stanowią one kompletne pożywienie dla zwierzaków i dostarczają im wszystkich niezbędnych substancji odżywczych. Pozwalają też serwować pupilom posiłki o tej samej objętości co dotychczas. Karmy light dla psów znajdują zastosowanie nie tylko w terapii nadwagi i otyłości. Można stosować je w celach profilaktycznych – u psów z tendencją do nadmiernego przybierania na wadze, zwierzaków o spowolnionym tempie metabolizmu (m.in. psich seniorów, psów po kastracji). Sprawdzą się ponadto w leczeniu niektórych schorzeń dietozależnych (m.in. cukrzycy, chorób wątroby).

Karmy light dla psów cechuje przede wszystkim zredukowana zawartość tłuszczu i podwyższona zawartość błonnika. Wysoki udział włókna pokarmowego w pożywieniu wydłuża czas jego konsumpcji i trawienia, a zarazem wzmaga uczucie sytości. Niska zawartość tłuszczu pozwala ograniczyć dawkę energii przyjmowanej wraz z pokarmem przez zwierzaki. Pozytywnie na proces odchudzania wpływa również wysoka zawartość białka w pokarmie. Proteiny podnoszą sytość długoterminową i zapobiegają utracie masy mięśniowej podczas diety redukcyjnej. W karmach weight loss dla psów źródłem węglowodanów są zwykle produkty o niskim indeksie glikemicznym. Ograniczają one wahania poziomu glukozy we krwi, skłaniające do częstego spożywania pożywienia.

Ważną funkcję w karmach light dla psów pełnią dodatki funkcjonalne, wspierające proces utraty zbędnych kilogramów. Znajdująca się w produktach L-karnityna przyspiesza przemianę materii i ułatwia spalanie tłuszczu w czasie wysiłku fizycznego. Dodatek HMB korzystnie wpływa na pracę mięśni i przeciwdziała ich zanikom. Dobroczynne działanie mają także: chondroprotetyki (zwiększające mobilność i ułatwiające odbudowę chrząstki stawowej), tauryna (wspomagająca pracę serca) i przeciwutleniacze (podnoszące siły witalne i wspierające walkę z wolnymi rodnikami). Pomagają one ograniczyć ryzyko chorób związanych z nadwagą i otyłością.

Zasady stosowania karm odchudzających dla psów

Odchudzanie psa to długi proces. U czworonogów zupełnie nie sprawdzają się diety restrykcyjne. Aby kuracja odchudzająca była dla czworonoga bezpieczna, w ciągu tygodnia powinien on tracić maksymalnie 1-2% masy ciała. W zależności od tego, ilu kilogramów musi pozbyć się nasz podopieczny, cała terapia może potrwać od kilku do kilkunastu miesięcy. U czworonogów z umiarkowaną nadwagą najczęściej trzeba na nią przeznaczyć 4 miesiące.

Celem stosowania karm light jest zapewnienie zwierzakowi ujemnego bilansu energetycznego. Tylko wtedy organizm czworonoga zacznie bowiem czerpać energię z własnych zasobów, co spowoduje redukcję wagi. Dawka energii dostarczanej wraz z pożywieniem musi być jednak obniżana stopniowo, w ciągu 4-5 tygodni. Należy redukować ją o 10% w ciągu każdego tygodnia, aż do osiągnięcia 50-60% zapotrzebowania bytowego. Z tego względu na początku terapii karmę light najlepiej mieszać z dotychczasowym pożywieniem psa. Stopniowo należy zmieniać proporcje obu pokarmów, aż do całkowitego wycofania dotychczasowego pożywienia.

Dawkowanie karmy weight loss musi być precyzyjnie dopasowane do wielkości i poziomu aktywności czworonoga. Aby ograniczyć u zwierzaka głód i zmniejszyć jego motywację do jedzenia, dzienną porcję pokarmową warto podzielić na kilka (4-5) małych posiłków.

Cały proces odchudzania przy użyciu karm light powinien być ściśle monitorowany. Warto założyć specjalny dzienniczek odchudzania i zapisywać w nim postępy w terapii. Wskazane jest także, by kurację nadzorował dietetyk zwierzęcy lub lekarz weterynarii.

Co oprócz diety pomoże psu schudnąć?

Postępowanie dietetyczne stanowi podstawę odchudzania psa. Na powodzenie całej terapii duży wpływ ma jednak również styl życia naszego czworonożnego podopiecznego.

Efektywność działań dietetycznych możemy znacząco zwiększyć, mobilizując pupila do aktywności fizycznej. Trening odchudzający pozwala nie tylko zwiększyć wydatek energetyczny, ale też poprawić samopoczucie czworonoga. Aby psiak mógł pozbyć się zbędnych kilogramów, należy zapewnić mu przynajmniej 60-90 minut aktywnych ćwiczeń w ciągu dnia. Na sylwetkę czworonoga pozytywnie wpłynie bieganie, aportowanie lub pływanie.

Wiele czworonogów z nadwagą lub otyłością ma problem z łapczywym jedzeniem. Psiaki często w mgnieniu oka pochłaniają swoje posiłki, przez co za chwilę znów błagalnym wzrokiem proszą o dokładkę. Wydłużenie czasu spożywania posiłków pomaga spotęgować u psiaków uczucie sytości. W terapii odchudzającej świetnie sprawdzają się zatem akcesoria skłaniające czworonogi do powolnego jedzenia. Pożywienie warto serwować pupilowi w interaktywnych miskach lub zabawkach. Zwykle wyposażone są one w specjalne wypustki lub skrytki, z których zwierzak musi sam wydobyć pożywienie. Dzięki temu konsumpcja posiłków łączy się z aktywnością intelektualną i łowiecką. W ten sposób psiak przestaje koncentrować się na jedzeniu, a czerpie mnóstwo frajdy ze zdobywania smakowitych kąsków.

Dieta light nie wyklucza stosowania przysmaków. Warto dobierać je jednak z rozwagą. Godne polecenia są przekąski dietetyczne – niskokaloryczne i wysokobłonnikowe, skłaniające do długiego żucia. Najlepiej serwować pupilowi naturalne, suszone smakołyki (np. żwacze wołowe, płuca). Można podawać też niektóre warzywa (np. marchewki). Przysmaki stanowią dla naszego pupila dodatkowe źródło kalorii, dlatego należy uwzględnić ich wartość energetyczną w ogólnym dziennym bilansie.

Sukces w odchudzaniu psa w dużej mierze zależy od naszej postawy. Musimy konsekwentnie przestrzegać wszystkich zaleceń. Nie możemy ulegać błagalnym spojrzeniom psiaka. Konieczne może być wypracowanie nowych rytuałów, które umocnią naszą więź z pupilem. Radosna zabawa często jest dla zwierzaków tak samo atrakcyjna, jak ulubiona przekąska.

Jak utrzymać wagę psa po kuracji odchudzającej?

Wbrew pozorom terapia odchudzająca nie kończy się w momencie uzyskania przez psa optymalnej masy ciała. Równie dużym wyzwaniem jest utrzymanie prawidłowej wagi. Wymaga to zwykle trwałego zmodyfikowania jadłospisu czworonoga. Po osiągnięciu przez pupila docelowej wagi należy utrzymać kaloryczność jego posiłków na poziomie 70-80% wartości wyjściowej. Zwierzakowi trzeba serwować ściśle wyznaczone porcje pokarmowe. Nie można pozostawiać mu nieograniczonego dostępu do pożywienia ani dokarmiać go między posiłkami. Warto ponadto jak najwięcej czasu spędzać z pupilem w sposób aktywny. Wtedy z pewnością nadprogramowe kilogramy już nigdy nie będą dla naszego czworonożnego pupila problemem.

Autor: Marta Majewska

Absolwentka Wydziału Nauk o Zwierzętach SGGW i Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW. Dyplomowana zoopsycholog, nieustannie poszerzająca swoją wiedzę na kursach i szkoleniach. Prywatnie właścicielka psa, kota i papug.